Thời gian gần đây, việc nhiều văn phòng công an địa phương từ chối xác nhận đối tượng lao động tự do khiến không ít người dân gặp khó khăn khi làm hồ sơ mua nhà ở xã hội (NOXH). Một số nơi cho rằng nhóm đối tượng này “không đủ căn cứ chứng minh thu nhập”, dẫn đến tình trạng hồ sơ bị trả lại, gây bức xúc và hoang mang trong dư luận.
Trước thực tế đó, Bộ Xây dựng đã lên tiếng làm rõ, đồng thời khẳng định: không được tự ý gây thêm thủ tục, không được từ chối xác nhận nếu pháp luật không quy định.
Lao động tự do có quyền mua NOXH theo luật
Theo Bộ Xây dựng, người lao động tự do thuộc nhóm “người thu nhập thấp tại đô thị” theo Điều 76 Luật Nhà ở 2023. Nhóm này không bắt buộc phải có hợp đồng lao động, không yêu cầu chứng minh lương qua ngân hàng, và được quyền đăng ký mua nhà ở xã hội nếu đáp ứng đúng quy định về thu nhập.
Tuy nhiên, thực tế tại một số phường xã, cán bộ giải quyết thủ tục lại yêu cầu người lao động tự do phải có:
-
Hợp đồng lao động
-
Sao kê lương
-
Giấy xác nhận công việc từ doanh nghiệp
Những yêu cầu này đều không đúng quy định và dẫn đến tình trạng “tắc nghẽn” hồ sơ.
Tình trạng người lao động tự do chật vật đi xin giấy tờ xác nhận đối tượng và thu nhập trong quá trình hoàn thiện hồ sơ mua NOXH
Bộ Xây dựng: Chỉ xác nhận theo mẫu, không yêu cầu thêm giấy tờ
Để giải quyết triệt để tình trạng “mỗi nơi làm một kiểu”, Bộ Xây dựng khẳng định:
1. Công an cấp xã/ phường có trách nhiệm xác nhận đối tượng
Đối tượng nào được luật quy định là thu nhập thấp thì công an cấp xã/ phường (nơi thường trú, tạm trú hoặc nơi đang sinh sống) phải ký xác nhận theo Mẫu 01 hoặc Mẫu 05 của Thông tư 32/2025.
2. Không yêu cầu chứng minh thu nhập vượt quá quy định
Lao động tự do chỉ cần cam kết thu nhập trong mẫu đơn, phường xã không có quyền đòi hỏi thêm giấy tờ không nằm trong Thông tư.
3. Không được từ chối hồ sơ nếu người dân đủ điều kiện
Việc nhiều địa phương tự ý từ chối dẫn đến nguy cơ làm sai lệch tinh thần chính sách NOXH – vốn sinh ra để bảo vệ người yếu thế và người thu nhập thấp.
Nguyên nhân chính: Nhiều cán bộ chưa nắm đầy đủ quy định mới
Một trong những khó khăn mà Bộ Xây dựng ghi nhận là tập huấn pháp luật NOXH chưa đồng bộ, dẫn đến mỗi địa phương hiểu một kiểu. Có nơi lo ngại trách nhiệm pháp lý nên chọn cách “không ký để an toàn”, dù làm như vậy là trái luật.
Điều này khiến người lao động tự do – vốn là nhóm dễ tổn thương nhất – lại gặp nhiều rào cản nhất trong việc tiếp cận chỗ ở phù hợp.
Giải pháp: Rà soát, quán triệt lại toàn bộ quy trình xác nhận
Bộ Xây dựng yêu cầu các địa phương:
-
Tổ chức tập huấn lại quy định về NOXH
-
Bố trí cán bộ chuyên trách để tiếp nhận hồ sơ
-
Cam kết không đặt thêm thủ tục trái quy định
-
Công khai quy trình, biểu mẫu và thời hạn giải quyết hồ sơ
Mục tiêu là đảm bảo mọi người dân đủ điều kiện đều được tiếp cận nhà ở xã hội công bằng – minh bạch – không phân biệt nghề nghiệp.
Người lao động tự do – lực lượng đóng góp lớn, nhưng dễ bị bỏ quên trong chính sách
Việt Nam có hơn 20 triệu lao động tự do, đóng góp đáng kể cho nền kinh tế. Việc nhóm đối tượng này bị làm khó trong tiếp cận NOXH là trái với tinh thần nhân văn của Luật Nhà ở mới.
Khi chính sách hướng đến sự công bằng, minh bạch, thì mọi cá nhân, dù là công nhân, buôn bán nhỏ, làm nghề tự do… đều xứng đáng có cơ hội an cư.
Dự án Nhà ở xã hội Thống Nhất Smart City – điểm sáng trong hành trình hỗ trợ người thu nhập thấp an cư
Trong bối cảnh nhu cầu nhà ở xã hội tăng mạnh, Cát Tường Group đang là một trong những chủ đầu tư nổi bật tại Bắc Ninh với dự án Nhà ở xã hội Thống Nhất Smart City.
Tổ hợp dự án Cát Tường – Thống Nhất Smart city điểm sáng nơi an cư cho các hộ dân tại Bắc Ninh
Dự án được đánh giá là một trong những quỹ NOXH hiếm hoi tại trung tâm đô thị, thu hút sự quan tâm lớn nhờ:
-
Vị trí thuận lợi
-
Quy hoạch hiện đại
-
Hạ tầng đồng bộ
-
Pháp lý minh bạch
-
Mức giá phù hợp người thu nhập thấp
Thống Nhất Smart City không chỉ giúp người dân dễ dàng tiếp cận nhà ở xã hội, mà còn góp phần hiện thực hóa mục tiêu:
“An cư – ổn định – phát triển” cho hàng nghìn gia đình tại Bắc Ninh.
