1. Nhà ở xã hội và chính sách hỗ trợ an cư
Trong bối cảnh giá bất động sản thương mại ngày càng leo thang, mua nhà ở xã hội trở thành giải pháp quan trọng giúp công nhân, người lao động, hộ thu nhập thấp có cơ hội an cư. Chính sách này mang tính nhân văn sâu sắc, góp phần đảm bảo an sinh xã hội.
Tuy nhiên, mới đây quy định dự thảo lấy ý kiến về việc sau 5 năm sở hữu nhà ở xã hội, người mua phải nộp 50% tiền sử dụng đất khi muốn bán hoặc chuyển nhượng đã gây nên nhiều tranh luận trái chiều.
2. Vì sao phải nộp 50% tiền sử dụng đất?
Theo các cơ quan quản lý, quy định này nhằm:
-
Tránh đầu cơ, trục lợi chính sách: Người mua không thể mua nhà ở xã hội giá thấp rồi bán ngay để hưởng chênh lệch.
-
Tăng nguồn thu ngân sách: Bù đắp chi phí đất công đã ưu tiên cho xây dựng nhà ở xã hội.
-
Đảm bảo công bằng: Giữa người mua nhà ở xã hội và người mua nhà thương mại.
Tiền sử dụng đất – một khoản tiền nhiều người dân rất lăn tăn khi sang nhượng nhà ở xã hội
3. Ý kiến cho rằng mức thu quá cao
Dù có lý do chính đáng, nhưng nhiều chuyên gia và người dân cho rằng nếu mức 50% tiền sử dụng đất được áp dụng là quá cao so với khả năng của nhóm đối tượng thụ hưởng.
-
Gánh nặng tài chính: Người mua vốn là người thu nhập thấp, sau nhiều năm tích góp mới mua được căn hộ. Nếu muốn chuyển nhượng lại phải nộp thêm khoản phí lớn, điều này vượt quá sức chịu đựng.
-
Giảm tính thanh khoản: Thị trường nhà ở xã hội sẽ kém sôi động, người có nhu cầu mua bán khó thực hiện giao dịch.
-
Méo mó mục tiêu chính sách: Chính sách an cư cho người dân có thể bị ảnh hưởng, vì thay vì hỗ trợ, quy định này vô tình tạo thêm rào cản.
4. Đề xuất điều chỉnh mức thu
Các chuyên gia đề nghị cần có giải pháp linh hoạt hơn thay vì áp dụng mức thu “cứng” 50%:
-
Thu theo tỷ lệ giảm dần: Càng sở hữu lâu, mức nộp càng thấp, khuyến khích người dân gắn bó với nhà ở xã hội.
-
Phân loại đối tượng: Người khó khăn thật sự nên được miễn hoặc giảm mức thu, trong khi các trường hợp mua để đầu tư mới áp dụng cao.
-
Đảm bảo minh bạch: Công khai, rõ ràng về cách tính tiền sử dụng đất để tránh nhầm lẫn, bức xúc.
Nhà ở xã hội – phân khúc được đặc biệt ưu tiên về giá, chính sách khi mua luôn là ước mơ của nhiều người dân
5. Tác động đến thị trường nhà ở xã hội
Nếu quy định này được giữ nguyên, thị trường nhà ở xã hội có thể gặp một số hệ lụy:
-
Người dân ngần ngại mua nhà vì lo lắng gánh nặng chi phí sau 5 năm.
-
Các chủ đầu tư khó triển khai dự án mới do nhu cầu giảm.
-
Chính sách an cư cho người thu nhập thấp có nguy cơ không đạt hiệu quả như mong muốn.
6. Kết luận
Đề xuất về quy định nộp 50% tiền sử dụng đất sau 5 năm mua nhà ở xã hội là một nỗ lực nhằm ngăn chặn đầu cơ, bảo vệ mục tiêu chính sách. Tuy nhiên, mức thu này đang gây nhiều tranh cãi về tính hợp lý và khả năng thực thi. Cần có một lộ trình tính toán kỹ càng cũng như xem xét đầy đủ về thời gian – cách thức triển khai để làm sao khi nghị định được thực hiện vào cuộc sống vừa đáp ưng giải quyết nhu cầu cho người dân, vừa đem lại công bằng cho mọi đối tượng.
Để nhà ở xã hội thực sự phát huy hiệu quả, cần có cách tiếp cận linh hoạt, hài hòa lợi ích Nhà nước – doanh nghiệp – người dân. Chỉ khi đó, chính sách mới vừa đảm bảo công bằng, vừa hỗ trợ đúng đối tượng, giúp hàng triệu người dân hiện thực hóa giấc mơ an cư.
